Hoe controleer je een vis op parasieten?

Mari

Mari

LAST UPDATED:

Sharing is caring!

Als je bang bent dat één van je vissen parasieten heeft opgelopen of als je zeker wilt weten dat die nieuwe vis niks bij zich draagt dat schadelijk is voor de rest van je visbestand kun je dit het beste controleren met een microscoop. Het hoeft geen dure, grote microscoop te zijn – ik gebruik een heel oude die het niet altijd even goed doet, en dat werkt meestal prima. Als je zelf geen microscoop hebt maar wel je vis zelf wilt controleren op parasieten in plaats van naar een dierenwinkel of koidealer te gaan, is het misschien handig om een beetje rond te vragen.

Als je niet precies weet hoe een microscoop werkt is deze (Engelstalige) pagina misschien handig.

microscoopAls je je vissen met een microscoop wilt controleren op parasieten kun je zoeken naar interne parasieten (aan de hand van de ontlasting van de vis) of externe parasieten (aan de hand van een afstrijkje) – of allebei. Dan maak je foto’s of een video van alle ongewone dingen die je tegenkomt onder de microscoop (meer over hoe dat moet verder in dit artikel!) zodat je je bevindingen kunt vergelijken met filmpjes op internet of het aan experts kunt vragen.

Nu eerst meer over het maken van een afstrijkje bij een vis.

Een afstrijkje maken kan niet bij alle vissen, maar dat is meestal geen ramp. Als de vis groot genoeg is en geen rare dingen gaat doen als hij uit het water gehaald wordt (kogelvissen bijvoorbeeld blazen zich op en kunnen de lucht dan niet meer kwijt, waardoor ze sterven), valt het meestal wel te proberen. Het maken van afstrijkjes is iets dat vooral veel wordt gedaan door koi- en sluierstaarthouders, en verantwoordelijke handelaars zullen als er een nieuwe lading binnenkomt altijd even op deze manier controleren of er geen parasieten zijn meegekomen.

Als je kleine vissen hebt waar je geen afstrijkje bij kunt doen kan kijken naar het gedrag helpen; als ze steeds plotselinge bewegingen maken, zwaar ademen en/of schuren tegen planten en bodem is er misschien sprake van een externe parasiet.

afstrijkje goudvis
Slijmhuid van een goudvis. Deze vis was groot en vrij gestrest, dus het kan zijn dat een afstrijkje minder slijmhuid dan dit oplevert.

Hoe maak je een afstrijkje bij een vis?
Als je een afstrijkje maakt bij een vis heb je een stukje van de slijmhuid nodig; hier nestelen de parasieten zich namelijk in. Om een afstrijkje te maken moet je de vis uit het water tillen, dus als je hier te nerveus voor bent of bang dat het dier beschadigd raakt, doe het dan niet zelf en ga in plaats daarvan naar een dierenarts of koidokter! Een afstrijkje maken is niet zo moeilijk, maar voor veel mensen is het toch fijner om eerst iemand anders het te zien doen voordat ze het zelf proberen.

Om een afstrijkje te maken til je de vis voorzichtig uit het water. De meeste vissen zullen dan eerst gaan spartelen, maar na een paar seconden kalm worden. Als je vis echt niet kalm wordt kun je beter naar een expert gaan, die kan namelijk met verdoving werken. Hou de vis stevig vast, maar niet té stevig, want dan beschadig je de slijmhuid.

Nu heb je een spatel, de botte kant van een mes of, als je hier ervaring mee hebt, een scalpel nodig. Schraap voorzichtig en zachtjes van het kieuwdeksel naar de staart, wat als het goed is een mooi snotterig stukje slijmhuid oplevert. Deponeer het stukje met een druppel aquariumwater op het glaasje en dan is je afstrijkje klaar! Nu kun je het geheel onder de microscoop leggen en bekijken – ik begin zelf meestal bij een vergroting van 50x en ga dan langzaam omhoog tot ongeveer 600x.

Als je bang bent dat je vis interne parasieten heeft, die vaak in het maagdarmkanaal leven, heeft een afstrijkje vaak geen zin. Om een vis hierop te onderzoeken moet je een stukje vissenpoep zien te bemachtigen, zo vers mogelijk – het liefst een stukje dat de bodem nog niet heeft geraakt. Dit kun je dan net als het afstrijkje onderzoeken onder de microscoop.

Hoe identificeer je parasieten?
Eén of twee parasieten zien rondzwemmen in een afstrijkje of een stukje poep is heel normaal, dus daar hoef je je geen zorgen over te maken. Als je er echter heel veel ziet of iets tegenkomt waarvan je echt geen idee hebt wat het is, is het een goed idee om een topic te openen op een aquariumforum, op internet rond te kijken of het een expert te vragen.

Sommige microscopen kunnen foto’s maken en die direct opslaan op een computer, maar ook als je een minder luxe uitvoering hebt kun je gewoon foto’s en videos maken, wat erg handig is bij de identificatie van wat je gezien hebt. Dit doe je met je telefoon door de camera voor het oculair van de microscoop te houden zoals je dat normaal met je oog zou doen.

Vaak duurt het even voordat je helder beeld krijgt en moet je de telefoon een beetje bewegen voor de juiste hoek, maar dit werkt meestal prima en heeft mijzelf al meerdere keren geholpen met het identificeren van parasieten!
Als je het idee hebt dat dit niet werkt kun je ook proberen om te tekenen wat je zag. Vermeld daarbij hoeveel van deze dingen er waren, of ze bewogen en hoe dat eruit zag en welke vergroting er gebruikt werd. Die tekeningen kun je vervolgens weer aan experts laten zien.

Als je dit vindt, geen zorgen! Dit is gewoon een belletje lucht.
Als je dit vindt, geen zorgen! Dit is gewoon een belletje lucht.

[youtube url=http://www.youtube.com/watch?v=5pzfpK5Ur8w&rel=none]
Getver! Deze kriebelige kruipers vond Ute in de poep van haar sluierstaartgoudvis, die drijfproblemen had. Nu de parasieten geïdentificeerd zijn kunnen ze makkelijk bestreden worden met de juiste medicatie.


Belangrijk: begin nooit zomaar met een medicijnkuur voordat je een diagnose hebt en precies weet waar de vis last van heeft. Zomaar met medicijnen beginnen kan de vis zwakker maken en uiteindelijk zelfs het einde betekenen! Vraag altijd eerst rond op aquariumforums of e-mail een dierenarts die verstand heeft van vissen.


Als je nog vragen hebt over hoe je vissen controleert op parasieten en hoe je de dingen die je onder de microscoop vindt identificeert, laat dan hieronder een comment achter of neem contact op! 

Schrijf je in voor de Aquariadise nieuwsbrief!

[yikes-mailchimp form=”2″]

Sharing is caring!

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.